Wirus w telefonie – na jakie objawy należy zwrócić uwagę?
Istnieje kilka charakterystycznych oznak, że Twoje urządzenie może mieć wirusa:
- Na Twoim rachunku bankowym lub za abonament telefoniczny pojawiły się dziwne opłaty?
- Często widzisz inwazyjne reklamy (np. Reklamy pop-up i powiadomienia push)?
- Znajomi otrzymują dziwne SMS-y lub e-maile przychodzące z Twojego adresu?
- W Twoim telefonie nagle pojawiły się nowe aplikacje?
- Niektóre aplikacje zużywają nieprawidłowe ilości danych?
- Od zainstalowania nowej aplikacji nastąpiło zauważalne skrócenie żywotności baterii?
Na Twoim rachunku telefonicznym są dziwne opłaty?
Szkodliwe aplikacje zarabiają pieniądze nakłaniając do wysłania SMSa na numer o podwyższonej opłacie lub wykonując połączenia telefoniczne o podwyższonych stawkach. Zawsze dobrze jest sprawdzić szczegółowy rachunek za telefon: czy są jakieś dziwne opłaty, których się nie spodziewasz? Jeśli tak, możliwe, że masz wirusa na swoim smartfonie lub nieumyślnie uruchomiłeś dodatkowo płatną usługę. Pamiętaj, że zawsze możesz zrezygnować z subskrypcji usługi lub złożyć skargę u operatora telefonii komórkowej , jeśli uważasz, że opłaty są powiązane z wirusem.
Często widzisz inwazyjne reklamy (np. Reklamy pop-up i powiadomienia push)?
Jeżeli zauważyłeś inwazyjne reklamy na swoim smartfonie (np. zwykłe wyskakujące wiadomości lub reklamy push na pasku powiadomień), możliwe, że masz na telefonie oprogramowanie reklamowe czyli mallware – oprogramowanie nakłaniające do zakupu. Nie oznacza to, że koniecznie masz wirusa – w najlepszym przypadku oprogramowanie reklamowe jest po prostu irytujące, ale w niektórych przypadkach może również zawierać złośliwy kod.
Użytkownicy Androida, którzy cierpią z powodu reklam na pasku powiadomień, mogą użyć specjalnych aplikacji, aby znaleźć problematyczną aplikację. Jeśli podczas przeglądania Internetu zobaczysz wyskakujące okienko antywirusowe, prawdopodobnie napotkałeś się z techniką zwaną scareware jest to strona lub program, który ma wzbudzić w Tobie poczucie zagrożenia a następnie nakłonić do zakupu lub ściągnięcia aplikacji, która Cię „uratuje”. Oprogramowanie tego typu nie musi być bezpośrednio szkodliwe dla Twojego urządzenia, ale po prostu chce wyłudzić od Ciebie pieniądze – natychmiast zamknij stronę internetową. Powinieneś unikać klikania linków w wyskakującym okienku (zobacz sekcję o fałszywym oprogramowaniu antywirusowym we wcześniejszej części tego artykułu).
Znajomi otrzymują dziwne SMS-y lub e-maile przychodzące z Twojego adresu?
Znajomi i rodzina narzekają, że otrzymują dziwne wiadomości tekstowe przychodzące z Twojego numeru telefonu (np. wiadomości spam)? W takim razie prawdopodobnie masz wirusa w telefonie. Złośliwa aplikacja może używać Twojego numeru telefonu do wysyłania spamu.
W przypadku wiadomości spam pochodzących z Twojego adresu e-mail lub w aplikacji społecznościowej, możliwe jest również, że ktoś włamał się na Twoje konto. Wirus może również znajdować się na innym urządzeniu (np. laptopie na którym jesteś zalogowany do tego konta).
W Twoim telefonie nagle pojawiły się nowe aplikacje?
Możliwe, że pojawiły się jako aktualizacja istniejących aplikacji. Jeśli nie spodziewasz się nowych aplikacji, być może masz zainstalowaną złośliwą aplikację. Złośliwa aplikacja może pobierać nowe aplikacje w tle.
Niektóre aplikacje zużywają nieprawidłowe ilości danych?
Częstym zadaniem złośliwych aplikacji jest wzmożone korzystanie z mobilnej transmisji danych. Jeżeli zauważyłeś, że Twój świeżo zakupiony pakiet internetowy znika w zastraszającym tempie, sprawdź to jak najszybciej. W większości systemów operacyjnych smartfonów można zobaczyć zestawienie aplikacji, które uzyskały dostęp do Internetu. Możesz również zobaczyć ilość zużytych danych. W systemie Android przejdź do menu „Ustawienia” -> „Użycie danych”. Zwróć uwagę na aplikacje, których nie spodziewałbyś się znaleźć na liście. Na przykład, jeśli Twoja aplikacja latarki łączy się z internetem, możliwe, że robi więcej, niż jest to potrzebne.
Nie zapomnij też sprawdzić zakładki „Użycie danych Wi-Fi”. Nie ma powodu dla którego złośliwe aplikacje mogą używać danych mobilnych (w rzeczywistości złośliwa aplikacja może łączyć się z siecią Wi-Fi tylko w celu uniknięcia wykrycia… wiele osób sprawdza tylko zakładkę użycia danych mobilnych).
Od zainstalowania nowej aplikacji nastąpiło zauważalne skrócenie żywotności baterii?
Wirusy mogą pozostawić ślad w postaci zwiększonego zużycia energii. Jeśli zauważysz znaczny spadek żywotności baterii po zainstalowaniu nowej aplikacji, zachowaj ostrożność. Nie musi to oznaczać, że aplikacja jest złośliwa, ale prawdopodobnie zawiera błędy lub jest źle napisana. Rozważ usunięcie aplikacji, choćby w celu wydłużenia żywotności baterii.
Jak usunąć wirusy ze Smartfona
1. Sprawdź swoje ostatnio zainstalowane aplikacje
W przypadku gdy Twój telefon został zainfekowany przez złośliwą aplikację, pierwszym sposobem sprawdzenia powinna być lista ostatnio zainstalowanych aplikacji w Google Play (dotknij „Wszystkie”, aby uporządkować aplikacje według daty). Dla każdej aplikacji na liście przeprowadź szybki audyt. Zwróć uwagę na aplikacje z niewielką liczbą pobrań, stale niskimi ocenami lub kiepskimi komentarzami innych użytkowników. W razie wątpliwości odinstaluj aplikację i sprawdź, czy rozwiązuje problem.
Jeśli zainstalowałeś też aplikacje spoza Google Play, wybierz Ustawienia -> Menedżer aplikacji, aby zobaczyć pełną listę.
Użytkownicy systemów iOS powinni postępować zgodnie z tymi samymi instrukcjami, ale w sklepie z aplikacjami AppStore.
2. Sprawdź pobieranie Drive-By (tylko Android)
W przeszłości fałszywe witryny internetowe były wykorzystywane do dostarczania pobrań drive-by na urządzenia z systemem Android. Plik APK został umieszczany w folderze pobierania. Niestety po otwarciu APK zainstalowałby złośliwą aplikację na Twoim urządzeniu. Możesz to sprawdzić, wyszukując pliki .apk w folderze pobierania smartfona. Nie powinieneś instalować żadnej z tych aplikacji: usuń je natychmiast i upewnij się, że została usunięta z systemu.
3. Przejrzyj uprawnienia poszególnych aplikacji
Użytkownicy systemu Android, którzy zdiagnozowali objawy wirusa, często mogą znaleźć złośliwą aplikację za pomocą eksploratora uprawnień w ustawieniach telefonu (Ustawienia -> Aplikacje -> Uprawnienia).
Eksplorator uprawnień pokazuje pełną listę aplikacji w telefonie, które mogą wykonywać określone czynności. Aby znaleźć problematyczną aplikację, dopasuj uprawnienie do zaobserwowanego objawu złośliwego oprogramowania. Na przykład, jeśli widzisz na swoim rachunku podwyższone opłaty za SMS-y, poszukaj aplikacji, które mogą wysyłać wiadomości SMS itd.
Zwróć też uwagę na aplikacje, które wymagają zbyt wielu uprawnień, np. aplikacja latarka, która ma dostęp do Twojej książki telefonicznej. Może to oznaczać, że aplikacja zarządza funkcjami o których nie wspomina w swoim opisie.
4. Zainstaluj skaner antywirusowy
Jest wiele aplikacji antywirusowych, ale należy korzystać tylko z tych najbardziej zaufanych. To świetny sposób na dodanie kolejnej warstwy zabezpieczeń do telefonu.
Końcowe przemyślenia
W tym artykule omówiliśmy, jak sprawdzić, czy masz wirusa na swoim smartfonie. Nie daj się zwieść wyskakującym okienkom udającym antywirusa: często mają one na celu nakłonienie Cię do zainstalowania fałszywego oprogramowania. Zamiast tego poszukaj innych symptomów, takich jak aplikacja, której nie rozpoznajesz. Jeśli uważasz, że masz wirusa, dokładnie sprawdź ostatnio zainstalowane aplikacje. Powinieneś także przeprowadzić kontrolę uprawnień i skan antywirusowy.
POWTÓRZMY!!! – Postępuj zgodnie z kilkoma podstawowymi wytycznymi dotyczącymi bezpieczeństwa:
- Trzymaj się oficjalnego sklepu z aplikacjami,
- unikaj usuwania zabezpieczeń producenta,
- uważaj na pirackie oprogramowania i dokładnie sprawdzaj uprawnienia przed zainstalowaniem aplikacji.
- Sprawdzaj strony na których podajesz swoje dane osobowe.
- Sprawdzaj koszt wiadomości wysyłanych na krótkie 4-5 cyfrowe numery.
- Twórz kopie bezpieczeństwa swoich danych takich jak zdjęcia, kontakty, wiadomości itp. W chmurze lub na komputerze.
Przeczytaj również o innych wirusach i złośliwym oprogramowaniu
Artykuł powstał w oparciu o https://www.giffgaff.com/blog/how-to-recognise-viruses-amp-malicious-apps-on-your-smartphone/